Bjarni Már Magnús­son, pró­fess­or við laga­deild Há­skól­ans á Bif­röst, skrifar grein í Mogga dagsins og bendir á að tafir íslenskra stjórnvalda við að auglýsinga milliríkjasamninga gegn spillingu geti veikt möguleika á að sækja fólk til saka fyrir spillingu í öðrum löndum. Svo vill til að þetta á við um Samherjamálið, sem er spillingarmál sem nær milli landa og er innan þeirra tímamarka sem Bjarni Már vísar til.

Bjarni Már segir samn­ing Sam­einuðu þjóðanna gegn spill­ingu frá 2003 vera helsta milli­ríkja­samn­ing­ur­inn sem ríki heims hafa komið sér sam­an um í bar­átt­unni gegn spill­ingu. Ísland full­gilti samn­ing­inn árið 2011 en birti hann ekki með aug­lýs­ingu í stjórn­artíðind­um fyrr en rúm­lega ell­efu árum síðar, þ.e. 26. ág­úst á síðasta ári. Bjarni Már segir svipaða sögu að segja um viðbót­ar­bók­un við samn­ing Evr­ópuráðsins á sviði refsirétt­ar um spill­ingu frá 2003. Ísland full­gilti samn­ing­inn árið 2013 en birti hann ekki í stjórn­artíðind­um fyrr en átta árum síðar, þ.e. 21. júlí 2021.

„Þessi töf á birt­ingu hef­ur að öll­um lík­ind­um af­leiðing­ar,“ skrifar Bjarni. „Í 1. mgr. 8. gr. laga nr. 15/​2005 um Stjórn­artíðindi og Lög­birt­inga­blað kem­ur fram sú meg­in­regla að fyr­ir­mæl­um er fel­ast í lög­um, aug­lýs­ing­um, reglu­gerðum, samþykkt­um eða öðrum slík­um ákvæðum al­menns efn­is megi eigi beita fyrr en við birt­ingu í Stjórn­artíðind­um. Auk þess kem­ur fram að óbirt fyr­ir­mæli bindi þó stjórn­völd frá gildis­töku þeirra.“

Bjarni Már bendir á að í al­mennum hegn­ing­ar­lögum komi fram að refsa skuli eft­ir ís­lensk­um hegn­ing­ar­lög­um fyr­ir hátt­semi sem grein­ir í um­rædd­um samn­ingi og viðbót­ar­bók­un enda þótt hún eigi sér stað utan ís­lenska rík­is­ins og án til­lits til þess, hver er að henni vald­ur.

„Vegna fyrr­nefndr­ar taf­ar á birt­ingu í stjórn­artíðind­um C má spyrja hvort það gangi upp að ákæra fyr­ir spill­ing­ar­brot, á grunni fyrr­nefnds samn­ings og bók­un­ar, fyr­ir hátt­semi sem átti sér stað fyr­ir birt­ingu samn­ings­ins og bók­un­ar­inn­ar, ef haft er í huga að lög­in um stjórn­artíðindi banna beit­ingu óbirtra fyr­ir­mæla. Of­an­greint verður að hafa í huga þegar meint spill­ing ís­lenskra aðila á er­lend­um vett­vangi er tek­in til skoðunar,“ skrifar Bjarni Már.

„Til að forðast mis­skiln­ing er rétt að taka fram að aðrar leiðir eru fær­ar til að gefa út ákæru á grund­velli al­mennra hegn­ing­ar­laga fyr­ir spill­ingu en hér að ofan er lýst. Auk þess verður að taka fram að ís­lenska ríkið er bundið af fyrr­nefnd­um samn­ingi og bók­un frá því tíma­marki að full­gild­ing átti sér stað. Hvað sem því líður þá er al­ger­lega ótækt að það hafi tekið jafn lang­an tíma og raun ber vitni að birta um­rædda alþjóðasamn­inga. Auk þess má spyrja hvort þessi töf gefi ein­hverj­ar vís­bend­ing­ar um stefnu stjórn­valda í bar­átt­unni gegn spill­ingu síðasta ára­tug­inn,“ skrifar Bjarni Már.