Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR, sagði í gær á Facebook að óstjórn peningastefnu Ásgerirs Jónssonar seðlabankastjóra verði að linna. Annars er líklegt að illa fari.
„Hvernig stendur á því að blaðasnápar sérhagsmunamiðla og Seðlabankastjóri komist ítrekað upp með að halda því fram að ekki gangi að raunstýrivextir séu neikvæðir? Staðreyndin er sú að raunstýrivextir hafa verið meira og minna neikvæðir í samanburðarlöndum síðastliðin 10 ár. Þrátt fyrir að stýrivextir hafi hækkað mun minna í sömu löndum í álíka verðbólgu og á Íslandi þá gengur þessum löndum mun betur en okkur að lækka verðbólgu. Þessari óstjórn peningastefnu Seðlabankans verður að linna ef ekki á illa að fara,“ sagði Ragnar.
Er það sjálfgefið að raunstýrivextir eigi að vera jákvæðir? Það má stundum halda það þegar hlustað er á þjóðfélagsumræðuna. Hvert er raunvaxtastigið í Norður-Evrópu?
Hér skal gerð tilraun til að svara spurningunni. Það er ekki ein almenn skoðun að raunstýrivextir eigi að vera jákvæðir. Það fer eftir aðstæðum í efnahagnum og markmiðum peningastefnunnar. Sumir telja að jákvæðir raunstýrivextir séu nauðsynlegir til að stuðla að sparnaði, fjárfestingum og efnahagsvexti. Aðrir telja að neikvæðir raunstýrivextir séu réttlætanlegir til að örva neyslu, draga úr atvinnuleysi og koma í veg fyrir að almennt verðlag lækkar yfir tíma. Það er því ekki einfalt svar við þessari spurningu. Það fer eftir því hvaða hagsmuni og gildi maður leggur áherslu á.
Gögn sem Ragnar þór vísaði í:
Land | Raunstýrivextir (%) |
---|---|
Svíþjóð | -6.9 |
Bretland | -5.3 |
Evrusvæðið | -3.2 |
Noregur | -3.3 |
Danmörk | -3.8 |
Ísland | -2.1 |