Ólafur Margeirsson hagfræðingur ítrekar það sem hann hefur oft áður bent á í pistli sem hann birtir á Facebook: að verðbólga á Íslandi sé fyrst og fremst íbúðaskort að kenna. Hann segir að áherslur stjórnvalda hafi alltof oft snúist um að hjálpa fólki að kaupa dýrar íbúðir, í stað þess einfaldlega að byggja fleiri íbúðir.
„Mín reglulega áminning þess efnis að verðbólga á Íslandi er drifin áfram af kerfislegum íbúðaskorti. Sé meira byggt minnkar þrýstingurinn á leigu- og fasteignaverð og þar með á launahækkanir þegar nafnlaunakröfur verkalýðsfélaga dragast saman í kjölfarið á skaplegri fasteignamarkaði,“ segir Ólafur.
Hann segir mörg aðstoð sem stjórnvöld veita sé í raun bjarnargreiði. „Þess vegna er stór hluti af því að vinna bug á langtíma verðbólgu á Íslandi að breyta hvötum efnahagskerfisins þannig að meira sé byggt af íbúðum frekar en að hjálpa fólki að kaupa íbúðir á sífellt hærra verði. Draga á úr opinberum afskiptum á eftirspurnarhliðinni, s.s. niðurgreiddum lánum, skattaafsláttum til fyrstu fasteignakaupa, skattaafslætti til fólks sem notar lífeyrisssparnað til að greiða niður íbúðalán, osfrv,“ segir Ólafur og heldur áfram:
„Stórkostleg aukning á langtíma uppbyggingu leiguhúsnæðis ætti m.a. í staðinn að eiga sér stað, sérstaklega með fjárfestingum langtímafjárfesta á borð við lífeyrissjóði, til að tryggja framboð og lægri húsnæðiskostnað, bæði á leigu- sem og á íbúðamarkaði. Það á að byggja svo mikið af leiguhúsnæði að mikill fjöldi fólks vill vera á leigumarkaði þökk sé stöðugu og öruggu framboði af leiguhúsnæði á fyrirsjáanlegum kjörum. Slíkri framboðsaukningu verður helst náð séu hagnaðarhvatar byggðir inn í framboðshlið fasteignamarkaðarins, t.d. fyrir fagfjárfesta í (íbúðar)húsnæði sem byggja íbúðir til að eiga og leigja þær út. Ég fór yfir það m.a. á fundi með innviðaráðherra, borgarstjóra, forsvarsmönnum verkalýðsfélaga og lífeyrissjóða síðasta haust. Sjá: https://www.patreon.com/posts/fyrirlesturinn-74592089“
Ólafur var gestur Rauða borðsins í vikunni en þar ræddi hann einitt um íbúðaþörfina og íbúðaskortinn. Það viðtal má sjá hér fyrir neðan.