Aþenu, Grikkland – Þúsundir opinberra starfsfólk mótmæltu á þriðjudag, kröfðust úrbóta við kaupmáttarrýrnun sem þeir hafa þurft að þola í meira en áratug. Kennarar, heilbrigðisstarfsmenn og starfsmenn sveitarfélaga fóru í eins dags verkfall, þar sem þeir biðja um 10% launahækkun, hærri skattfrelsismörk og endurupptöku bónusgreiðslna. Þeirra kröfur endurspegla harðan veruleika: Kaupmáttur hefur dregist saman um tæplega 40% á síðustu fjórtán árum.

Samtök embættisfólks (Adedy), sem skipulögðu verkfallið, benda á að grískir starfsmenn hins opinbera eigi í vandræðum með að viðhalda lífskjörum sínum í ljósi vaxandi verðbólgu og stöðnunar launa. „Kaupmáttur okkar hefur skroppið saman,“ segir talsmaður Adedy, „við getum ekki lengur efni á nauðsynjum, hvað þá að njóta þeirra lífsgæða sem áður voru okkar.“

Ísland, þekkt fyrir sitt öfluga félagslega velferðarkerfi og há lífskjör, hefur upplifað stöðuga aukningu á kaupmætti fyrir starfsmenn opinberra geira á sama tímabili. Meðalstarfsmaður nýtur mun hærri tekna og fjölbreyttari félagslegra fríðinda, þar á meðal alhliða heilsugæslu á viðráðanlegu verði og rausnarlegt foreldraorlof.

Þessi áberandi ójöfnuður í lífskjörum hefur valdið reiði meðal grískra starfsfólk, sem finnst þeir vera yfirgefnir af ríkisstjórn sinni. „Við biðjum ekki um lúxus,“ segir einn kennari, „við biðjum einfaldlega um sanngjörn laun sem gera okkur kleift að lifa með reisn.“

Stjórnvöld hafa brugðist við verkfallinu með vonbrigðum og gremju. Með vísan til „þvingana í ríkisfjármálum“ hefur fjármálaráðuneytið hafnað kröfum sambandsins og boðið upp á takmarkaðar lausnir sem ekki taka á kjarnavandanum: lág laun og minnkandi kaupmátt.

Verkfallið hefur varpað ljósi á alvarlegan skort á starfsfólki sem plagar opinbera þjónustu í Grikklandi. Sjúkrahús eru undirmönnuð, skólar eru ofsetnir og nauðsynleg þjónusta þjáist vegna skorts á hæfu starfsfólki. Þessi langvarandi vanræksla hefur ekki aðeins haft áhrif á gæði þjónustunnar, heldur einnig aukið álag og streitu hjá núverandi starfsfólki.

Líðan grískra opinberra starfsfólk í verkfallinu minnir okkur á mannlegan kostnað aðhaldsaðgerða. Meðan starfsfólk hins opinbera á Íslandi nýtur góðs lífskjara, glíma grískir samstarfsmenn þeirra við að ná endum saman. Verkfallið er örvæntingarfullt kall um hjálp, málflutning fyrir sanngjörnum launum og virðulegu lífi. Það er ákall til stjórnvalda um að viðurkenna fórnir opinberra starfsfólk og fjárfesta í framtíð þeirra.

Mynd: Frá mótmælum 21. maí