„Sam­fé­lagið þolir að við setjum þarfir barna ofar á for­gangs­listann og það bein­línis þarfnast þess að við tökum mark á þekkingu um mótan­leika barns­heilans og mikil­vægi tengsla. Þá munum við ala upp heil­brigðari og sterkari ein­stak­linga og spara fjár­hæðir sem munar um,“ segir Sæunn Kjartansdóttir sálgreinir.

Sæunn bendir á að fé­lags­þroski árs gamalla barna sé ekki háður sam­veru við jafn­aldra eða því að þau komist í skóla. „Mikil­vægustu þroska­skil­yrði barna fyrstu tvö árin, á meðan heili þeirra er í mestri mótun, eru að þau upp­lifi öryggi og að þeim sé hlíft við ó­hóf­legri streitu,“ segir Sæunn. „Besta leiðin að því marki er að tryggja börnum tengsl við á­reiðan­lega full­orðna sem geta brugðist við sí­breyti­legum þörfum þeirra og glaðst yfir þeim. Þetta full­orðna fólk getur vita­skuld verið starfs­fólk leik­skóla. Þeir hæfustu eru samt oftast for­eldrar þeirra.“

„Það er því skyn­sam­legt að gera for­eldrum kleift að vera heima með börnum sínum fyrstu tvö árin ef þeir kjósa það, ekki með öl­musu, heldur greiðslum sem skipta máli,“ segir Sæunn. „Þetta kæmi ekki ein­göngu fjöl­skyldum til góða heldur líka að­þrengdum leik­skólum. Margir for­eldrar árs gamalla barna munu eftir sem áður velja leik­skóla og þess vegna verður að manna þá al­menni­lega. Það þarf líka að tryggja að starfs­fólk hafi þekkingu á þörfum og við­kvæmni ungra barna og getu til að bregðast við þeim.“

Við höfum rætt um kreppu leikskólanna að undanförnu við Rauða borðið, en ekki síður stöðu barnafjölskyldna, sem njóta minni stuðnings á Íslandi en á Norðurlöndunum. Hér er reyndar búið að lengja fæðingarorlofið í tólf mánuði en hér eru barnabætur lægri, húsnæðiskostnaður hærri og öll framfærsla og sveigjanleiki vinnumarkaðarins minni.

Sæunn tekur undir þetta og fagnar því að athygli félagsins Fimm fyrstu snúist ekki síður að efnahagslegri stöðu barnafjölskyldna en vitundarvakningu um mikilvægi fyrstu áranna, en bók Sæunnar Árin sem enginn man var kveikjan að stofnun félagsins.

Hún segir að búa þurfi líka til samfélag fyrir foreldrana. það sé einmannalegt að vera ein heima með barni sínu og foreldrar ættu að geta sótt í einhvers konar almannarými og hitt aðra foreldra og önnur börn. Það þurfi líka að styðja barnafjölskyldur sem á þurfa að halda með húshjálp og barnagæslu.

Sæunn segir að samfélagið þurfi að hugsa þessi mál upp á nýtt. Fjölmargar rannsóknir sýni að hver króna sem varið er í að tryggja börnum öryggi, athygli og umönnun skilar sér margfalt til baka. Og besta leiðin til þessa að er styðja foreldrana til að vera með börnum sínum. Það sé í raun mjög dýrt að vera með kerfi sem í reynd aðskilur foreldra og börn.

Viðtalið við Sæunni má sjá og heyra í spilarnum hér að ofan.

En hér má nálgast fyrri viðtölinni í þessari seríu um leikskóla, börn og barnafjölskyldur.

Viðtal við Hörð Svavarsson leikskólastjóra:

Síðan við Harald V. Gíslason, formann félags leikskólakennara:

Þá við Guðrúnu öldu Harðardóttur leikskólafrömuð

Og Kristínu Dýrfjörð dósent:

Einnig við Ólaf Grétar Gunnarsson ráðgjafa:

Og Önnu Mjöll Guðmundsdóttur, formann Fyrstu fimm.

Samstöðin er umræðu- og fréttavettvangur sem studdur er af almenningi í gegnum Alþýðufélagið. Ef þér líkar efni Samstöðvarinnar getur þú eflt hana með því að gerast einskonar áskrifandi sem félagi í Alþýðufélaginu. Þú getur skráð þig hér: Skráning félaga