Stjórnvöld þurfa að bæta lágtekjufólki verðbólguna

Ríkisfjármál 14. okt 2022

„Verð­bólga síð­ustu miss­era er því fyrst og fremst vanda­mál tekju­lágra, þar sem þeir eyða stærstum hluta tekna sinna í neyslu. Það er því ekki nema tíma­spurs­mál fyrr en nýlegar verð­hækk­anir fari virki­lega að bíta hjá þeim sem minnst mega sín. Ef stjórn­völd vilja lág­marka áhrif verð­bólg­unnar á fólkið í land­inu ættu þau að ein­blína á tekju­lægstu hópana,“ segir Jónas Atli Gunnarsson hagfræðingur.

Jónas Atli mætti við Rauða borðið í gærkvöldi og ræddi m.a. efnisatriði greinar sem hann ritaði á Kjarnann: Boltinn er hjá stjórnvöldum. Þar bendir hann á að vegna þess hversu stór hluti tekna láglaunafólks fer í neyslu þá bíti verðbólgan það fólk fyrst.

Jónas Atli bendir á að þar sem verðbólgan herjar ólíkt á tekjuhópa og harðast á þau sem hafa minnstar tekjur sé óraunhæft að ætla að launahækkanir geti bætt skaðann sem verðbólgan veldur. Hækka þyrfti laun lágtekjuhópa mikið og hætt væri við að sú hækkun færðist upp launastigann og gæti þá enn aukið verðbólgu. Skynsamlegra væri fyrir stjórnvöld að grípa til sértækra aðgerða í gegnum bætur skattkerfisins til að bæta hinum tekjulágu verðbólguna.

Og setja á móti á hvalrekaskatt á þær atvinnugreinar sem njóta nú hærri tekna og betri afkomu, ekki síst útgerðar og fjármálafyrirtækja.

„Hér á landi hafa sumir atvinnu­vegir grætt mun meira en aðrir vegna utan­að­kom­andi aðstæðna,“ segir Jónas Atli og vísar til greinar Gylfa Zoega í Vís­bend­ingu í byrjun mánaðarins þar sem Gylfi sýndi fram á að Úkra­ínu­stríðið og verð­bólgan sem henni fylgir hafi bætt við­skipta­kjör hér­lend­is, þar sem verð á útfluttum sjáv­ar­af­urðum hefur hækk­að. Þannig hafi styrj­öldin orðið til þess að flytja tekjur frá neyt­endum til sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækja, sam­kvæmt Gylfa.

„Fjár­magns­eig­endur hafa einnig hagn­ast mikið á því efna­hags­um­hverfi sem heims­far­ald­ur­inn bjó til síð­ustu tvö árin,“ segir Jónas Atli. ASÍ benti á það í síð­ustu mán­að­ar­skýrsl­unni sinni ójöfn­uður jókst hér á landi í fyrra vegna mik­illar aukn­ingar í fjár­magnstekj­um.

Heyra má og sjá viðtalið við Jónas Atla í spilarnum hér að ofan.

Samstöðin er umræðu- og fréttavettvangur sem studdur er af almenningi í gegnum Alþýðufélagið. Ef þér líkar efni Samstöðvarinnar getur þú eflt hana með því að gerast einskonar áskrifandi sem félagi í Alþýðufélaginu. Þú getur skráð þig hér: Skráning félaga

Samstöðin er umræðu- og fréttavettvangur sem studdur er af almenningi í gegnum Alþýðufélagið. Ef þér líkar efni Samstöðvarinnar getur þú eflt hana með því að gerast einskonar áskrifandi sem félagi í Alþýðufélaginu. Skrá mig arrow_forward

Rauða borðið
í beinni
Rauða borðið, 24. maí