Stýrivextir í Evrusvæðinu hækka í 1,5%

Tilkynnt hefur verið um hækkun stýrivaxta Evrópska seðlabankans úr 0,75% í 1,5%. Ársverðbólgan á evrusvæðinu er nú 10,9%. Til samanburðar er verðbólgan á Íslandi með sömu mælistiku 5,9% en stýrivextir 5,75%.

Eins og fram hefur komið á Samstöðinni er verðbólgan mjög mismikil milla landa innan evrunnar. Hún er rúm 6% í Frakklandi en yfir 20% í Eystrasaltslöndunum, svo dæmi séu tekin. Meginástæða verðbólgunnar er hækkun orkuverðs vegna stríðs Úkraínu og viðskiptaþvingana tengdu því. Verðbólgan er hæst í þeim löndum sem minnstar bjargir hafa í orkumálum. Þannig er verðbólgan 17% í Hollandi en aðeins 6% rétt sunnar, í Frakklandi þar sem mikil og öflug kjarnorkuver eru starfrækt.

Hér má sjá samanburð á verðbólgu á evrusvæðinu og Íslandi frá ársbyrjun 2005, mælt á samræmdan máta og án húsnæðisliðs. Þarna sést að litla Íslandskreppan 2006 bjó til verðbólguskot vegna gengisfalls og síðan Hrunið 2008. En síðan ferðamannasprengjan byrjaði að hafa viðvarandi áhrif um 2014 hefur verðbólga á Íslandi verið viðlíka og oft lægri en á evrusvæðinu.

Verðbólga byrjaði að hækka hér fyrr við fall WOW 2019 en hefur verið lægri síðustu tólf mánuði.

Samt eru stýrivextir hér mun hærri en í Evrópu. Réttlætingin fyrir því er að hér er atvinnuleysi minna og hagvöxtur meiri, það er meira eldsneyti fyrir verðbólguna en í Evrópu þar sem er efnahagsleg stöðnun og umtalsvert atvinnuleysi.

Þetta er rök Seðlabankans. Gagnrýnendur benda á að hann sé að glíma við mælda verðbólgu þar sem eignahækkun á fasteignamarkaði og innflutt verðbólga ræður mestu, annars vegar sjálfsakparvíti bankans sjálfs og síðan það sem hann ræður ekkert við. Vandinn á húsnæðismarkaði er skortur á framboði. Kæfing eftirspurnar með hækkun vaxta mun stöðva verðhækkun á íbúðum en ekki samt tryggja fleirum húsnæði.

Við þurfum á þér að halda

Þú getur tekið þátt í að byggja upp öflugum fjölmiðli.

Samstöðin er í eigu lesenda, áhorfenda og áheyrenda. Með því að gerast áskrifandi getur þú orðið félagi í Alþýðufélaginu og þar með eigandi að Samstöðinni.

Áskrifendur borga fyrir það efni sem þeir nota en tryggja í leiðinni að aðrir geti notið þess. Þetta er því ekki eigingjörn áskrift heldur rausnarleg og samfélagslega ábyrg.

Samstöðin byrjaði sem umræðuþættir á Facebook en er nú orðinn að fréttavef, útvarps- og hlaðvarpsþáttum, skoðanapistlum og sjónvarpsdagskrá.

Við trúum að Samstöðin skipti máli fyrir samfélagið, að það sé þörf fyrir róttæka umræðu um málefni sem snerta fólk út frá sjónarhóli og hagsmunum almennings.

Ef þú ert sama sinnis skaltu endilega gerast áskrifandi að Samstöðinni og þar með einn af eigendum hennar.

Þitt framlag skiptir máli.

Ég vil styrkja Samstöðina arrow_forward

Rauða borðið
í beinni
Rauða borðið, 24. maí