Alþýðusamband Íslands hefur ákveðið að stefna SA fyrir Félagsdómi til þess að fá boðað verkbann gegn félagsfólki Eflingar ógilt.
Í tilkynningu kemur fram að ASÍ telji að ákvörðun um verkbann sé ógild, m.a. sökum þess að stjórn SA sé óheimilt að taka slíka ákvörðun og vegna þess að ójafnt atkvæðavægi félagsmanna SA í kosningunni um verkbannið eigi sér ekki lagastoð.
Þá er verkbannsboðun talin ólögleg að mati ASÍ vegna þess að allir félagsmenn SA voru á kjörskrá burtséð frá því hvort þeir starfi á félagssvæði Eflingar eða ekki.
Samstöðin fjallaði um málið á fimmtudaginn og þar var reifað hverjar efasemdir væru uppi um lögmæti verkfalls.
Eitt af því sem orkar tvímælis við verkbannið er hvort Samtök atvinnulífsins hafi yfir höfuð heimild til að boða til verkbanns. SA eru heildarsamtök og Alþýðusambandið getur t.d. ekki boðað verkföll. Ekki heldur Starfsgreinasambandið. Það eru bara einstök verkalýðsfélög sem geta boðað til verkfalla og þau geta ekki framselt því valdi til heildarsamtaka, öfugt við samningsumboð.
Það eru því líkur á að félagsdómur úrskurði að SA hafi ekki neina verkbannsheimild. Ef fyrirtækjaeigendur vilji setja á verkbann verði ákvörðunin að vera tekin nær þeim sem munu bera kostnaðinn. Í smærri samtökum fyrirtækja, sem Samtök atvinnulífsins eru samsett úr, eða jafnvel í hverju fyrirtæki fyrir sig, þ.e. af stjórnum hvers fyrirtækis.
Annað álitamál er hvort atkvæðagreiðslan hafi verið lögleg. Öll fyrirtæki með aðild að SA tóku eða gátu tekið þátt. Atkvæðamagn innan SA miðast við félagsgjöld sem aftur miðast við launagreiðslur. Þarna greiddu því atkvæði félög með enga Eflinarstarfsmenn og sum þeirra höfðu gífurlegt vægi í atkvæðagreiðslunni vegna umfangs.
Það er t.d. ekki margt Eflingarfólk sem vinnur hjá bönkunum, fátt hjá Marel og Icelandair, ekkert hjá Alcoa eða Rio Tinto, ekkert hjá Samherja, Ísfélaginu eða Síldarvinnslunni, svo fáein stórfyrirtæki séu nefnd. Við atkvæðagreiðslu um verkfall kjósa þau ein sem eru að fara í verkfall. Það er því hæpið að fyrirtæki sem ekki hafa neinn Eflingarstarfsmann í vinnu hafi atkvæðarétt í kosningu um verkbann á Eflingarfólk.
Svo er það tilgangur aðgerðanna. Sem miðað við mörg og löng viðtöl við Halldór Benjamín Þorbergsson framkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins að undanförnu er óljós og nokkuð á reiki.
Þegar kosningin stóð yfir lýsti Halldór því yfir að tilgangurinn væri að stöðva verkalýðsbaráttu Eflingar, sem hefði farið í of mörg verkföll á undanförnum árum. Halldór Benjamín virtist ganga út frá því að Efling yrði að borga öllu félagsfólki í Eflingu fullar bætur og verkfallssjóðurinn myndi því tæmast fljótt. Sem myndi gera félaginu erfitt fyrir í komandi kjaraviðræðum að fara í eða hóta verkföllum.
Þegar úrslitin voru kynnt sagði Halldór Benjamín að verkbannið væri þrýstingur á stjórnvöld til að grípa inn í deiluna.
Hvorugt af þessu er lögmæt markmið verkbanns. Því má aðeins beita sem þrýstingi til að fá samningsaðila að borðinu. Og það er ekki að heyra á Halldóri Benjamín að hann hafi nokkra trú á að slíkt gerist né að það hefði nokkuð upp á sig. Hann lætur sem hann sé að fara í verkbann vegna þess að það sé ekki hægt að semja við Eflingu.
Málið verður þingfest á mánudaginn.
