Ef borinn eru saman útgjöld evrópsku Natoríkjanna frá 2014 til 2023, sést vel að álfan er að hervæðast hratt. Löndin í austurhlutanum hafa sum meira en tvöfaldað framlög til hermála, en aukningin hefur verið líka verið mikil í vestrinu. Lúxemborg sem er með innan við þúsund manna her hefur til dæmis nærri tvöfaldað hernaðarútgjöldin. Samanlagt nema aukin hernaðarútgjöld evrópsku Nató-ríkjanna á þessum árum um 9.300 milljörðum króna. Það er fé sem áður var notað til annars en rennur nú til hernaðaruppbyggingar.
Þetta veldur miklum breytingar í þeim löndum sem lengst ganga. Árið 2014 fóru 0,88% af landsframleiðslu Litháen til hermála. Í ár er reiknað með að framlögin verði um 2,54% af landsframleiðslu, samkvæmt skýrslu Nató. Ef við flytjum þetta yfir á íslenskan mælikvarða þá jafngildir þetta að framlög til hermála hafi verið 37,5 milljarður króna að núvirði 2014 en stefni í 108 milljarða króna á þessu ári. Jafngildir því að Íslendingar myndu taka 70,5 milljarða króna úr öðrum verkefnum og setja í hernaðaruppbyggingu.
Og þetta er staðan í mörgum ríkjum í Austur-Evrópu. Hernaðaruppbygging er orðin meginverkefni ríkisins. Fé er flutt frá öðrum grunnkerfum samfélagsins og sett í hernað. Og það þarf ekki að taka það fram að ríkin í austrinu mega síst við þessu, eru mörg hver illa farin vegna vanrækslu grunnkerfanna á nýfrjálshyggjuárunum sem léku þessi lönd miklu verr en þau í Vestur-Evrópu. Stríðið í Úkraínu og viðbrögð Nató-ríkjanna við því, er því að hafa djúpstæð áhrif á samfélagslega uppbyggingu í Evrópu.
Finnar hafa aukið herútgjöld sín, sem voru mikil fyrir, úr 1,45% af landsframleiðslu í 2,45%. Á íslenskan mælikvarða jafngildir þetta nýjum 42,5 milljörðum til hermála ár hvert. Holland fór úr 1,15% í 1,70% sem jafngildir aukningu um 23 milljarða króna. Og hernaðarútgjöldin í Danmörku fór úr 1,15% af landsframleiðslu í 1,65% sem jafngildir rúmum 21 milljarði króna á íslenskan mælikvarða.
Þýskaland hefur aukið herútgjöld sín mest í krónum talið, um 2.150 milljarða íslenskra króna á ári. Það er eins og hálf landsframleiðslan á Íslandi.
Kröfur Nató eru að hvert aðildarríki verji að lágmarki 2% af landsframleiðslu í herútgjöld. Þetta eru gríðarlegir fjármunir og gera hernað að einu af meginstefi ríkjanna. Í löndum þar sem skattar eru um 34% af landsframleiðslu, eins og raunin er í OECD-ríkjunum að meðaltali, er þetta krafa um að 5,9% af tekjum ríkisins fari í hernað.
Á íslenskan mælikvarða er þetta krafa um hér sé eytt um 85 milljörðum króna árlega í hernað. Þetta eru 7,3% af tekjum ríkissjóðs samkvæmt fjárlögum og 6,7% af útgjöldum samkvæmt fjárlögum. Verðbólga og þensla hefur hækkað tekjur ríkissjóðs frá fjárlögum, svo þessi hlutföll eru í reynd nokkuð lægri.
Krafan um 2% af landsframleiðslu í hernað jafngildir því að Nató vilji að Evrópu-löndin verji um 56 þúsund milljörðum í hernað. Það er meira en 13 föld landsframleiðsla Íslands. En þessi krafa er í reynd um meiri eyðslu, þar sem mörg lönd eyða nú þegar meiru en 2% landsframleiðslunnar í hernað. Þetta á við um Pólland, Grikkland, Eistland, Litháen, Finnland, Rúmenía, Ungverjaland, Lettland, Bretland og Slóvakía. Ef við höldum eyðslu þeirra en hækkum önnur lönd upp í 2% af landsframleiðslu þá er krafan í reynd um að 61 þúsund milljarðar fari í hernað í álfunni, um 12 þúsund milljörðum meira en varið verður í ár. Og um 22 þúsund milljörðum meira en Nató-ríkin vörðu til hernaðar 2014, árið sem rússneski herinn hernam Krím.
Eftir að Finnland og Svíþjóð gengu í Nató eru þrjú stærri lönd í okkar heimshluta sem eru ekki í þessu hernaðarbandalagi. Á Írlandi eru framlög til hermála samkvæmt Alþjóðabankanum 0,26% af landsframleiðslu. Það eru um 11 milljarðar króna upp á íslenskan mælikvarða, langt undir 85 milljarða króna kröfu Nató. Í Sviss er þetta hlutfall 0,71% samkvæmt Alþjóðabankanum og innan við 0,8% í Austurríki.
Þrátt fyrir að þessi lönd séu utan Nató og taki ekki þátt í hernaðaruppbyggingu álfunnar af sama ákafa og Nató-löndin er enginn sem heldur því fram að búast megi við innrás Rússa í þessi lönd, að Rússar muni skera á raflínur eða ljósleiðara eða valda neinum sérstökum usla innan þeirra.
Myndin er af þýskum hermönnum, en Þjóðverjar hafa tvöfaldað útgjöld sín til hermála og stefna á að eyða enn meiru.
