„Hafrannsóknarstofnun, Fiskistofa, landhelgishluti Landhelgisgæslunnar, vaktstöð siglinga, siglingadeild Samgöngustofu, Verðlagsstofa sjávarútvegsins, skrifstofa sjávarútvegs hjá matvælaráðuneyti, hafnabótasjóður, framkvæmdir við vita og hafnir og menntun sjómanna“ – þannig hljóðar upptalning á helstu þjónustu ríkisins við íslenskan sjávarútveg, í grein eftir Þórólf Matthíasson, prófessor í Hagfræði við HÍ, sem Morgunblaðið birtir í dag, laugardag.

Rekstur þessara stofnana felur að sögn Þórólfs í sér „óbeinar niðurgreiðslur í formi ríkisstyrktrar stoðþjónustu við atvinnugreinar“, sem á alþjóðavettvangi hefur verið lögð áhersla á að útrýma.

„Sumar þessara stofnana,“ tekur Þórólfur fram, „sinna fleiru en sjávarútvegi.“ En þegar tillit hefur verið tekið til þess standa eftir 10 milljarða ríkisútgjöld í þágu sjávarútvegsins, á samþykktum fjárlögum þessa árs. Veiðigjöld vegna veiðiheimilda eru aftur á móti áætluð 8,6 milljarðar í fjárlögum ársins. „Lauslega og varlega áætlað vantar því 1,5 milljarð króna upp á að sjávarútvegurinn endurgreiði ríkinu útlagnað kostna.“

Tilefni skrifanna er viðbragð Staksteina Morgunblaðsins við umræðum um hvalrekaskatt, þar sem Þórólfur benti á að ókeypis aðgangur að fiskimiðum „væri ígildi viðvarandi hvalreka fyrir þá sem þess njóta.“ Þeim ummælum brást höfundur Staksteina, „sem er nafnlaus ólundarþáttur á vegum ritstjórnar Morgunblaðsins“ við með fullyrðingum um að víst borgaði útgerðin fyrir aðgang að fiskimiðunum og hagfræðingurinn færi með „fals“. „Þar skjöplaðist hinum nafnlausa,“ skrifar Þórólfur. „Eins og ég hef rakið hér að ofan þyrftu veiðigjöldin að vera 1,5 milljörðum króna hærri í ár en raun er áður en hægt er að tala um greiðslu fyrir afnot af sjávarauðlindinni.“